ప్రకృతి - వికృతి

ప్రకృతి - వికృతి

ఎల్ల భాషలకు జనని సంస్కృతంబు' - అని మన పూర్వీకుల అభిప్రాయం. సంస్కృత భాషలో నుండే ఈ ప్రపంచ భాషలు పుట్టాయని వారి నమ్మకం. సాధారణంగా మనం వాడుకునే తెలుగు మాటలు చాలావరకు సంస్కృత భాషలో నుండి స్వల్ప మార్పులతో గ్రహించినవి. అలాగే కొన్ని పదాలు ప్రాకృత భాషల నుండి వచ్చాయని వ్యాకరణ వేత్తలు తెలియచేశారు.

సంస్కృతంతో సమానమయిన పదాలను తత్సమాలని, సంస్కృత ప్రాకృతాల నుండి పుట్టినవి తద్భవాలని అన్నారు. ఇలాంటి తత్సమ తద్భవ శబ్దాలను మనం వికృతులు గాను, సంస్కృత, ప్రాకృత శబ్దాలను ప్రాకృతులు లేదా ప్రకృతులు గాను చెప్పుకుంటున్నాము. అనగా ప్రకృతి నుండి వికారం పొందినది వికృతి అంటారు. ఇలా వికారం పొందినప్పుడు ఆ ప్రకృతి శబ్దం వర్ణాగమం, వర్ణలోపం, వర్ణ వ్యత్యయం, వర్ణాధిక్యం, రూప సామ్యం, వేరొక రూపం పొందడం వంటి గుణగణాలతో ఉంటుంది.

తెలుగు భాషలో చాలా ప్రకృతి వికృతులుగా ఉన్నాయి. తెలుగు నిఘంటువులు వీటిని ఆకారాది క్రమంలో చూపిస్తాయి.

తెలుగు భాషలో కొన్ని ప్రకృతి వికృతి పదాలు:

ప్రకృతి - వికృతి

అంబ - అమ్మ

అక్షరము - అక్కరము

అగ్ని - అగ్గి

అద్భుతము, అపూర్వము - అబ్బురము

అనాధ - అనద

అమావాస్య - అమవస

ఆకాశము - ఆకసము

ఆధారము - ఆదరువు

ఆశ - ఆస

ఆశ్చర్యము - అచ్చెరువు

ఆహారము - ఓగిరము

ఆజ్ఞ - ఆన

కథ - కత

కన్య - కన్నె

కవి - కయి

కార్యము - కర్జము

కుంతి - గొంతి

కుమారుడు - కొమరుడు

కుఠారము - గొడ్డలి

కులము - కొలము

కృష్ణుడు - కన్నడు

ఖడ్గము - కగ్గము

గ్రహము - గాము

గృహము - గీము

గుణము - గొనము

గౌరవము - గారవము

ఘోరము - గోరము

చంద్రుడు - చందురుడు

చోద్యం - సోదెము

జ్యోతి - జోతి

జ్యోతిషము - జోస్యము

తంత్రము - తంతు

తరంగము - తరంగ

తర్కారి - తక్కెడ

త్యాగం - చాగం

తీరము - దరి

దిశ - దెస

దీపము - దివ్వె

ద్వీపము - దీవి

దుఃఖము - దూకవి

దైవం - దయ్యము

దృఢము - దిటము

ధర్మము - దమ్మము

ధాత - తార

నిత్యము - నిచ్చలు

నిద్ర - నిదుర

నిమిషము - నిముసం

నిశా - నిసి

నీరము - నీరు

న్యాయము - నాయము

పక్షి - పక్కి

పద్యము - పద్దెము

పరుషం - పరుసం

పర్వం - పబ్బం

పశువు - పసరము

ప్రజ - పజ

ప్రతిజ్ఞ - ప్రతిన

ప్రశ్నము - పన్నము

ప్రాకారము - ప్రహరి

ప్రాణము - పానము

పుత్రుడు - బొట్టి

పుణ్యము - పున్నెము

పురి - ప్రోలు

పుస్తకము - పొత్తము

పుష్పము - పూవు

ప్రే  - ప్రేముడి

బంధువు - బందుగు

బలము - బలుపు

బహువు - పెక్కు

బ్రహ్మ - బమ్మ, బొమ్మ

బిలము - బెలము

భక్తి - బత్తి

భగ్నము - బన్నము

భద్రము - పదిలము

భాగ్యము - బాగెము

భారము - బరువు

భాష - బాస

భీతి - బీతు

భుజము - భుజము

భూమి - బువి

భేదము - బద్ద

మంత్రము - మంతరము

మతి - మది

మర్యాద - మరియాద

మల్లి, మల్లిక - మల్లి, మల్లిక

ముకుళము - మొగ్గ

ముక్తి - ముత్తి

ముఖము - మొగము

ముగ్ధ - ముగుద

మూలిక - మొక్క

మేఘుడు - మొగులు, మొయిలు

మృగము - మెకము

యంత్రము - జంత్రము

యత్నం - జతనం

యాత్ర - జాతర

యువతి - ఉవిద

రాత్రి - రాతిరి

రిక్తము - రిత్త

రూపము - రూపు

లక్ష్మి - లచ్చి

వశము - వసము

వర్ణము - వన్నె

విద్య - విద్దె

విధము - వితము

విజ్ఞానము - విన్నాణము

వేగము - వేగిరము

వేషము - వేసము

వైద్యుడు - వెజ్జ

వృద్ధ - పెద్ద

వృద్ధి - వద్ది

శక్తి - సత్తి

శయ్య - సెజ్జ

శాస్త్రము - చట్టము

శిఖా - సిగ

శిరము - సిరము

శీతము - సీతువు

శ్రీ - సిరి

శుచి - చిచ్చు

సంతోషము - సంతసము

సందేశము - సందియము

సత్యము - సత్తెము

సముద్రము - సంద్రము

సాక్షి - సాకిరి

సింహము - సింగము

సంధ్య - సంజ, సందె

స్తంభము - కంబము

స్త్రీ - ఇంతి

స్థలము - తలము

హృదయము - ఎద